Pozostałości baszt krakowskich

Planty krakowskie, jak już kiedyś była o tym mowa, powstały na miejscu fortyfikacji miejskich – murów i baszt, zajmowanych przez cechy krakowskie, broniących dostępu do miasta. Pierwsza wzmianka o nich pochodzi z roku 1285, kiedy Leszek Czarny wydał pozwolenie na zabudowę. Z baszt tych niewiele zostało, a było ich aż 47 licząc także baszty bramne, których było 8 – brama floriańska, sławkowska, grodzka, wiślna, szewska, mikołajsko-rzeźnicza, poboczna oraz nowa.

Niektóre z baszt zmieniały na przestrzeni lat swoje nazwy, ponieważ zmieniały się także cechy, które się nimi opiekowały. Tak przykładowo baszta rzeźnicza była też prochową III, a jeszcze później kupiecką (notabene była to najwyższa i najstarsza krakowska baszta).

Istniała także baszta katowska, którą zamieszkiwali kaci. Ważną rolę odegrała baszta grodzka zajmowana przez złotników, która najbardziej zaciekle broniła dostępu do miasta podczas potopu. Z materiałów powstałych z rozbiórki tej wieży odbudowano Most Stradomski zniszczony podczas powodzi.

Baszty rozlokowane były w odległości od 40. do 50. metrów. Idąc dzisiaj plantami możemy zobaczyć tablice umieszczone w miejscu dawnych baszt. W niektórych miejscach ślady po dawnych fortyfikacjach zaznaczone są innym rodzajem bruku lub podniesionymi na wysokość kilkudziesięciu centymetrów murami (jak na przykład na odcinku pomiędzy przystankiem Dworzec Główny i Św. Gertrudy). Do dzisiejszych czasów zachowały się jedynie baszta pasamoników (inaczej szmuklerzy), cieśli, stolarzy i bramna baszta floriańska. Nieremontowane i zaniedbane baszty stały się siedliskiem osób z marginesu społecznego, wszędzie widać było odpadki i nieczystości. Dlatego też cesarz Franciszek II podjął decyzję o wyburzeniu nieprzydatnych już fortyfikacji. Dzięki inicjatywie Feliksa Radwańskiego przetrwało kilka zabudowań, o których była już mowa.


Dodaj komentarz